🇲🇼 Katekesimo Kakung’ono ka Luther

Gawo 1: Malango Khumi

Phangano la Kwamba
Ine ndine Fumu Chiuta wako.
Ungawanga na Chiuta yinyake Pa Maso Pane.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikwenera kugomezga Chiuta yumoza pera, kumopa, kumupulikira, kumutemwa, na kumugomezga mu vyo vyose.

Phangano la Chiwiri
Ungagwiriskanga ntchito zina la Fumu Chiuta wako mwambula kumusopa, pakuti Fumu yikatemwa munthu wakugwiriska ntchito zina lake chilato cha unenesko.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikwenera kumopa Chiuta ndipo tingagwiriskanga ntchito zina lake mwakunyoza, pano pano, pamayowoyero, pa nthenda, pa nthawuzgi, pa boza, pa nthenda; kweni tigwiriske ntchito zina lake ku pemphero, kusopa, na kumuonga.

Phangano la Chitatu
Uyezgenge na kusunga Zuwa la Fumu kuti liwe lituwa.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikwenera kumopa Chiuta ndipo tingatchepsanga mazgu ghake panji kuwazomerezga kuyowoya fundo za kunyoza; kweni tiwatemwenge na kumupulikira mazgu ghake, nakuwika mu mtima wathu, na kumusopa pa Zuwa ilo walikulizgora lituwa.

Phangano la Chinayi
Tumbika na kuchindika awusko na anyoko, kuti utalikiske mazuwa ghako pa chalo icho Fumu Chiuta wako wakupa.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikwenera kumopa Chiuta ndipo timusopenge wose awo ŵali pa nthazi pa ise — wapapi, walongozgi, na wasambizi; kweni tiwatemwenge, tiwalondezge, tiwachitire lusungu, na kuwawanyika.

Phangano la Chinkhondi
Usachite kukantha.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikwenera kumopa Chiuta ndipo tingachitiranga munthu waliyose usange, kumupwetekeska, panji kumumala umoyo; kweni timovwire, kumusunga, na kumutemwa mu vyo vyose.

Phangano la Chisita
Ungachitanga vinyake na muwoli wa munyako.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikwenera kumopa Chiuta ndipo tingafiskanga viheni vyakukhumba thupi; kweni tikhale ŵakutowa, ŵakugomezgeka, na kutemwana mu nthowa yiwemi.

Phangano la Chisano na Chiwiri
Usibe.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikwenera kumopa Chiuta ndipo tingatolanga panji kunanga vinthu vya wanyithu; kweni timovwire na kusunga vinthu vya wanyithu.

Phangano la Chinayi na Chiwiri
Ungaperekanga uswoho panji umbozgi wa wanyako.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikwenera kumopa Chiuta ndipo tiyowoye unenesko panji kupereka uswoho wa unyake; kweni tiyowoye unenesko, tiwasunge wanyithu, tiwawikeko chifukwa cha utali, na kuwawika pa mtima na lusungu.

Phangano la Chisano na Chitatu
Ungakhemeko nyumba ya munyako.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikwenera kumopa Chiuta ndipo tingadokeranga vinthu vya wanyithu; kweni timovwire kuti wasunge icho chili chake.

Phangano la Chisano na Chinayi
Ungadokeranga mwanalume panji muwoli wa munyako, mteweti, mwanakazi wa mteweti, ng’ombe, mbuzi, panji chilichose cha munyako.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikwenera kumopa Chiuta ndipo tingaofwanga wanyithu panji kutimbana nawo; kweni timovwire kuti ŵakhale mwa mtende na chimwemwe pa icho ŵali nacho.

Gawo 2: Chigomezgo

Chigomezgo cha Awiske
Ndikugomezga mwa Chiuta Awiske, Wankhongono Zose, Mlengi wa kuchanya na charu chapasi.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Ndikugomezga kuti Chiuta wakalenga ine pamoza na vyose ivyo viliko; wakandipasa thupi na moyo, maso, makutu, viwalo vyose, umoyo na njuŵi. Wakunisungilira vyose ivi zuŵa na zuŵa. Wakunipasa chakurya na vyakuvwara, nyumba, mbumba, katundu, na vyose ivyo nkhukhumbikwira pa umoyo uno. Vyose ivi wakunipasa chifukwa cha lusungu na Chitemwa chake, osati chifukwa cha viweme vyane. Ntheura nkhwenera kumuwonga, kumutemwa, kumupulikira, na kumusopa.

Chigomezgo cha Mwana
Ndikugomezga mwa Yesu Khristu, Mwana wake yumoza pera, Fumu yane; uyo wakababika na Mzimu Utuŵa, wakababika kwa mwali Mariya; wakasuzgika pansi pa Pontiyo Pilato, wakapayikika, wakafwa, na kuyikika; wakakhira ku kuzimu; pa zuŵa lachitatu wakauka kwa ŵakufwa; wakakwera kuchanya, wakukhala kuoko kwa Chiuta Awiske Wankhongono Zose; ndipo wazamufuma kuzayeruzga ŵamoyo na ŵakufwa.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Ndikugomezga kuti Yesu Khristu ni Chiuta waunenesko, wakababika kwa Awiske ŵamuyaya, ndipo ni munthu waunenesko, wakababika kwa mwali Mariya. Ni Fumu yane, uyo wanithaska ine munthu wakutayika na wakusuzgika, kufuma ku maubudi ghose, ku nyifwa, na ku nthazi za Satana. Wakanitaska na siliva panji golide yayi, kweni na damu lake lakutowa na suzgo lake na nyifwa yake. Wakanigulira kuti nikhale wake, nikhale mu ufumu wake, nimutemwe, nimupulikire, na nimusope muyaya. Ichi vyose chifukwa cha lusungu na Chitemwa chake, osati chifukwa cha viweme vyane.

Chigomezgo cha Mzimu Utuŵa
Ndikugomezga mwa Mzimu Utuŵa, Mpingo Utuŵa Wachikhristu, mgwirizano wa ŵatuŵa, kulekerwa kwa maubudi, kuuka kwa ŵakufwa, na umoyo wamuyaya. Amen.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Ndikugomezga kuti nanga ni mwa nthazi zane panji njuŵi yane, ningaleka kumanya panji kugomezga mwa Yesu Khristu Fumu yane. Kweni Mzimu Utuŵa wakanditemwa, wakandiyowoya na Uthenga Uwemi, wakandipa chigomezgo, wakandisunga mu chigomezgo ichi. Mzimu Utuŵa wakulenga, wakusunga, na wakulimbiska chigomezgo ichi mu Mpingo wose pa charu chose. Wakupeleka kulekerwa kwa maubudi gha ŵanthu wose, ndipo pa umaliro wazamunizgora ine na wose ŵakugomezga kuti tiuke na kuŵa na umoyo wamuyaya mwa Khristu Yesu. Amen.

Gawo 3: Pemphero la Ambuye

Lurombo lwa Fumu
Adada withu ŵa kuchanya,
Zina linu lituwiskike;
Ufumu winu wize;
Khumbiro linu lichitike pano pa charu nga ni kuchanya.
Watipase lelo chakurya chithu cha zuŵa;
Watigowokere maubudi ghithu nga umo nase tagowokera awo ŵatibudira;
Mungatitoleranga mu mayezgo;
Kweni watitaskenge ku viheni vyose.
Pakuti ufumu ni winu, nkhongono na uchindami, na unenesko kwa muyirayira. Amen.


Pakudankha
Adada withu ŵa kuchanya.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Chiuta wakutitumira kuti timuyowoye Adada, kuti timugomezge nga ni ŵana ŵake ŵeneko. Tikwenera kumugomezga kuti Iye ni Adada walusungu, uyo wakupulikira mapemphero ghithu, ndipo tisopenge na chigomezgo, kwambura wopa panji kukayika.


Kutuwiska Zina la Chiuta
Zina linu lituwiskike.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Zina la Chiuta ndilo lituwa mwakuyana na Iye mwenemura, kweni tikulomba kuti likhalenge lituwa pakati pathu. Likhalenge lituwa para Mazgu ghake ghapharazgika mu unenesko, ndipo ise tikukhala mu moyo utuwu na ntchito.


Kufika kwa Ufumu wa Chiuta
Ufumu winu wize.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikulomba kuti ufumu wa Chiuta ufike kwa ise na kwa ŵanthu wose, kuti Iye ŵalamulire mitima yithu pano pa charu na chigomezgo, ndipo paumaliro ŵatovwire kuluta mu ufumu wake wamuyirayira.


Kuchitika kwa Khumbiro la Chiuta
Khumbiro linu lichitike pano pa charu nga ni kuchanya.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikulomba kuti khumbiro la Chiuta lichitike, osati la munthu panji la Satana. Chiuta watipase njuŵi yakukhozga kuti tipirire, ndipo watovwire kuti vinthu vyose visambire zina lake na ufumu wake.


Chakurya cha Zuŵa na Zuŵa
Watipase lelo chakurya chithu cha zuŵa.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikulomba kuti Chiuta watipase vyose ivyo tikukhumbikwira pa umoyo uno: chakurya, vyakuvwara, nyumba, ndalama, mbumba, mtende, boma liwemi, ŵabwezi ŵawemi, na vyose ivyo vikukolerana na umoyo uwemi.


Kugowokerana Maubudi
Watigowokere maubudi ghithu nga umo nase tagowokera awo ŵatibudira.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikulomba kuti Chiuta watigowokere maubudi ghithu ghose, kwambura kutiwona nga umo tikwenera, ndipo watovwire kuŵa na mtima wakugowokera ŵanyithu nga umo tili kugowokerwa na lusungu lwake.


Kutithaska ku Mayezgo
Mungatitoleranga mu mayezgo.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikulomba kuti Chiuta watovwire, tingawanga ŵekha para Satana, charu, panji thupi lithu likutiyezga; kweni watipase nkhongono yakulimbana na vyose ivi, kuti tikhale ŵakugomezgeka mpaka kuumaliro.


Kutithaska ku Viheni Vyose
Kweni watitaskenge ku viheni vyose.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Tikulomba kuti Chiuta watitaskenge ku soka la Satana, ku chiwawa cha ŵanthu, na ku masuzgo gha umoyo uno; ndipo para nyifwa yafika, watitole mu lusungu ku ufumu wake wamuyirayira.


Paumaliro
Pakuti ufumu ni winu, nkhongono ni zinu, na unenesko ni winu muyirayira. Amen.

Ching’anamuro chake n’chichi?
Lizgu Amen likung’anamura kuti “Ichi ni unenesko.” Tikugomezga kuti lurombo lithu likupokelereka kwa Chiuta, chifukwa Iye mwene wakutilamula kuti tilombenge, ndipo wakutemwa na kupulikira ŵana ŵake.

Gawo 4: Ubatizo Utuŵa

Ubatizo nchichi?
Ubatizo si maji waka, kweni maji agho ghagwiriskika ntchito pamoza na Mazgu gha Chiuta.

Mazgu ghake ghakuti nchichi?
Agho ni Mazgu gha Yesu Khristu mwenemura, agho ghakuti:
“Lutani, mujamburenge ŵanthu wose kuti ŵaŵe ŵasambiri ŵane, na kuŵabatiza mu zina la Awiske, na la Mwana, na la Mzimu Utuŵa.” (Mateyu 28:19)

Ubatizo ukupanga vichi panji ukulongora vichi?
Ubatizo ukupharazga na kupeleka kulekerwa kwa maubudi, kutaska ku nyifwa na ku nkhongono za Satana, na kupeleka umoyo wamuyirayira ku wose awo ŵakugomezga Mazgu agha na lilayilo la Chiuta.

Mazgu gha Chiuta agho ghakulongora nthowa iyi ni ghani?
Mazgu gha Yesu Khristu ghakuti:
“Uyo wakugomezga na kubatizika, wazamuthaskika; kweni uyo wakukana kugomezga, wazamuwonerwa makora.” (Maliko 16:16)

Kubatizika kukulongora vichi?
Kubatizika kukulongora kuti munthu wakale wa mu nthambi ya ubudi wakwenera kufwa zuŵa na zuŵa pamoza na maubudi na vihemi vyake vyose, ndipo munthu mupya wakwenera kusamukira ku umoyo uphya, wakutowa na wakulungama pamaso pa Chiuta.

Mazgu gha Chiuta ghakulongora nthowa iyi ni ghani?
Lemba likuti:
“Pakuti para taŵikika pamoza naye mu ubatizo, mu nyifwa yake, tikukhala nayo umoyo uphya, nga umo Khristu wakazgukira ku ŵakufwa.” (Aroma 6:4)

Kulongosora kwa Ubatizo
Ubatizo ni mphatso ikuru ya lusungu lwa Chiuta, uko kukovwira na Mazgu gha Iye mwenemura. Kukulongora kuti tikufwa pamoza na Khristu ndipo tikuwuka pamoza naye mu umoyo uphya.
Uyo wabatizika ni mwana wa Chiuta, ndipo waliyose wabatizika wakhumbikwira kukumbuka ubatizo wake zuŵa lililose, kuzikira mu chigomezgo, kusopa, na kumupulikira Chiuta mu umoyo wose.

Gawo 5: Ntchito ya Makiyi na Kuuzirana Maubudi

Ntchito ya makiyi yikung’anamura vichi?
Ni nkhongono yakupatulika iyo Yesu Khristu wakapeleka ku Mpingo wake pano pa charu, kuti ŵakugomezga ŵalapenge maubudi ghawo na kulondezga kugowokereka kwa maubudi ghawo kufuma kwa Chiuta mwenemura.

Mazgu gha Yesu Khristu ghakuti vichi?
“Pokerani Mzimu Utuŵa. Uyo muŵalekera maubudi ghawo, ŵazamuŵalekelereka; kweni awo muŵasunga maubudi ghawo, ŵazamusungika.” (Yohane 20:22–23)

Kuuzirana maubudi kukung’anamura vichi?
Kukung’anamura kuti munthu wakwenera kulapa maubudi ghake pamaso pa Chiuta, uyo wakumanya vyose, na pamaso pa muteŵeti wa mpingo, panji muwukirano wa Chiuta, kuti wazomereze maubudi ghake mwakutemwa nadi, ndipo wapoke kugowokereka mwa mazgu gha Khristu.

Kulekerwa uku kukufuma nkhu?
Kulekerwa kukufuma kwa Chiuta mwenemura, kweni kulengezgeka na muteŵeti wa mpingo panji wa Khristu. Para muteŵeti wakunena mazgu agha, “Maubudi ghako ghagowokereka mwa zina la Awiske, na la Mwana, na la Mzimu Utuŵa,” tikwenera kugomezga kuti ni mazgu gha Chiuta, osati gha munthu.

Chigomezgo chikuchita vichi apa?
Chigomezgo chikugomezga kuti mazgu gha Khristu ghali na nkhongono ndipo ni ghaunenesko, kuti para muteŵeti panji mpingo ukunena kuti, “Maubudi ghako ghagowokereka,” Chiuta mwene wakuchita icho, ndipo munthu wakupokera kugowokereka kweneko nadi.

Kulongosora kwa Ntchito ya Makiyi
Ntchito ya makiyi ni mphatso na lusungu lwa Chiuta ku Mpingo wake. Kwizira mwa mazgu gha kugowokereka, Chiuta wakugowokera ŵanthu awo ŵalapa na kugomezga mwa Yesu Khristu. Iyo ni nga yakujulira chisuŵa cha kuchanya kuti ŵanthu ŵapokere mtende na umoyo uphya mwa Khristu.

Kulekerwa uku si ntchito ya munthu, kweni ni kwa Chiuta mwenemura. Ntheura munthu yose wakulapa wakwenera kupokelera mazgu agha na chigomezgo, kwambura kukayika, kuti “Maubudi ghako ghagowokereka.”

Gawo 6: Sakramenti la Thupi na Magazi gha Ambuye

Sakramenti la Altara nchichi?
Ni thupi na ndopa ghaunenesko gha Fumu yithu Yesu Khristu, agho ghakupelekeka ku ŵakugomezga kuti ŵalye na kumwa mu vyaru vya mkate na vinyo, mwakuyana na mazgu gha Yesu mwenemura.

Mazgu gha Yesu Khristu ghakuti nchichi?
“Usiku uwo wakaperekeka, Yesu wakatora mkate, wakatumbika, wakathyola, na kupeleka kwa ŵasambiri ŵake, wakati: pokani, lyani; ichi ni thupi lane ilo laperekeka chifukwa cha imwe; chitani ichi kuti mundikumbukire.
Nayumo wanyake wakatora nkhombo ya vinyo, wakati: pokani, mwani mose; iyi ni nkhombo ya phangano liphya mu ndopa zane, izo zikakhethirika chifukwa cha imwe kuti maubudi ghagowokereke; chitani ichi nyengo zose izo muzamumwanga, kuti mundikumbukire.” (Mateyu 26:26–28; Maliko 14:22–24; Luka 22:19–20; 1 Akorinto 11:23–25)

Mazgu agha “Chifukwa cha imwe” na “Kuti maubudi ghagowokereke” ghakung’anamura vichi?
Ghakulongora kuti Sakramenti likupeleka kugowokereka kwa maubudi, umoyo, na chipulumutso. Pakuti mazgu agha ni gha Yesu mwenemura, ndipo uyo wakugomezga mazgu agha wakupokera icho ni unenesko — kugowokereka kwa maubudi.

Ni njani wakupokera makora Sakramenti ili?
Ni uyo wakugomezga mazgu gha Yesu, “Ichi ni thupi lane ilo laperekeka chifukwa cha iwe.” Uyo wakugomezga wakupokera makora na mwa ungemi. Kweni uyo wakukayika panji wakukana kugomezga, wakupokera thupi na ndopa za Khristu nadi, kweni osati mwa ungemi, kweni kuweruzgika kwake.

Kulongosora kwa Sakramenti
Sakramenti la Altara ni mphatso ikuru ya lusungu lwa Chiuta. Mwa mkate na vinyo, Yesu Khristu mwenemura wakutilutilira kuŵa na ise, wakutipaso thupi lake na ndopa zake kuti tikhale na umoyo wa chigomezgo.
Likutipaso kugowokereka kwa maubudi, likulimbiska chigomezgo chithu, na kulumikizga ŵakugomezga wose mu umoza wa thupi lake.
Uyo wakupokera Sakramenti mu chigomezgo wakukhala mwa Khristu, ndipo Khristu wakukhala mwa iyo; ndipo uyo wakupokera kwambura chigomezgo wakwiza yekha ku cheruzgo.