LutheranLectionary.org

Zoals het hoofd van het huis zijn huisgenoten eenvoudig moet leren.

Het Eerste Gebod
Gij zult geen andere goden hebben voor Mijn aangezicht.

Wat betekent dit?
Wij moeten God boven alles vrezen, liefhebben en vertrouwen.

Het Tweede Gebod
Gij zult de naam van de HEERE, uw God, niet ijdel gebruiken.

Wat betekent dit?
Wij moeten God vrezen en liefhebben, zodat wij Zijn naam niet gebruiken om te vloeken, te zweren, toveren, liegen of bedriegen, maar die inroepen in al onze noden, bidden, loven en danken.

Het Derde Gebod
Gedenk de sabbatdag, dat gij die heiligt.

Wat betekent dit?
Wij moeten God vrezen en liefhebben, zodat wij het Woord van God niet verachten, maar het heilig achten, graag horen en leren.

Het Vierde Gebod
Eer uw vader en uw moeder.

Wat betekent dit?
Wij moeten God vrezen en liefhebben, zodat wij onze ouders en overheden niet verachten of kwaad doen, maar hen eren, dienen, gehoorzamen, liefhebben en achten.

Het Vijfde Gebod
Gij zult niet doodslaan.

Wat betekent dit?
Wij moeten God vrezen en liefhebben, zodat wij onze naaste geen kwaad doen of hem schaden aan zijn lichaam, maar hem helpen en bijstaan in al lichamelijke nood.

Het Zesde Gebod
Gij zult niet echtbreken.

Wat betekent dit?
Wij moeten God vrezen en liefhebben, zodat wij kuis en rein leven in woord en daad, en dat man en vrouw elkaar liefhebben en eren.

Het Zevende Gebod
Gij zult niet stelen.

Wat betekent dit?
Wij moeten God vrezen en liefhebben, zodat wij onze naaste zijn geld of goed niet afnemen of door bedrog tot ons trekken, maar hem helpen zijn bezit te behouden en te verbeteren.

Het Achtste Gebod
Gij zult geen vals getuigenis spreken tegen uw naaste.

Wat betekent dit?
Wij moeten God vrezen en liefhebben, zodat wij onze naaste niet beliegen, verraden, belasteren of een slechte naam geven, maar hem verontschuldigen, het beste van hem spreken en alles in het beste licht uitleggen.

Het Negende Gebod
Gij zult niet begeren uw naaste huis.

Wat betekent dit?
Wij moeten God vrezen en liefhebben, zodat wij ons niet met list of geweld meester maken van het huis van onze naaste, noch zijn erf doen overgaan op ons, maar hem helpen dat hij het behouden mag.

Het Tiende Gebod
Gij zult niet begeren uw naaste vrouw, noch zijn dienstknecht, dienstmaagd, vee, noch iets dat uw naaste toebehoort.

Wat betekent dit?
Wij moeten God vrezen en liefhebben, zodat wij onze naaste zijn vrouw, dienstvolk of vee niet aftrekken of van hem vervreemden, maar hen aansporen om te blijven en hun plicht te doen.

Wat zegt God van al deze geboden?
Hij zegt dit: “Ik, de HEERE uw God, ben een ijverig God, die de misdaad der vaderen bezoek aan de kinderen, aan het derde en aan het vierde geslacht van hen die Mij haten, en die barmhartigheid doe aan duizenden dergenen die Mij liefhebben en Mijn geboden onderhouden.”

Wat betekent dit?
God bedreigt allen die deze geboden overtreden met straf; daarom moeten wij vrezen voor Zijn toorn en niets tegen deze geboden doen. Maar Hij belooft genade en alle goed aan allen die ze houden; daarom moeten wij Hem ook liefhebben en vertrouwen en graag doen wat Hij gebiedt.

Zoals het hoofd van het huis zijn huisgenoten eenvoudig moet leren.

Het Eerste Artikel

Van de schepping

Ik geloof in God de Vader, de Almachtige, Schepper van hemel en aarde.

Wat betekent dit?
Ik geloof dat God mij geschapen heeft, samen met alle schepselen;
dat Hij mij lichaam en ziel gegeven heeft, ogen, oren en al mijn ledematen, verstand en alle zinnen, en dat Hij die nog onderhoudt;
dat Hij mij ook kleding en schoeisel, voedsel en drank, huis en hof, echtgenote en kinderen, akker, vee en alle goederen schenkt;
dat Hij mij rijkelijk en dagelijks voorziet in al wat ik nodig heb voor lichaam en leven;
dat Hij mij tegen alle gevaren beschut en bewaart voor alle kwaad;
en dat alles uit louter vaderlijke, goddelijke goedheid en barmhartigheid, zonder enige verdienste of waardigheid in mij.
Daarom ben ik Hem verplicht om Hem te danken, te loven, te dienen en gehoorzaam te zijn.
Dit is zeker waar.

Het Tweede Artikel

Van de verlossing

En in Jezus Christus, Zijn eniggeboren Zoon, onze Heere;
die ontvangen is van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria;
heeft geleden onder Pontius Pilatus, is gekruisigd, gestorven en begraven;
nedergedaald ter helle;
ten derden dage opgestaan van de doden;
opgevaren ten hemel, en zit aan de rechterhand van God, de almachtige Vader;
vanwaar Hij komen zal om te oordelen de levenden en de doden.

Wat betekent dit?
Ik geloof dat Jezus Christus, waarachtig God, uit de Vader van eeuwigheid geboren, en tevens waarachtig mens, uit de maagd Maria geboren,
mijn Heere is, die mij, verloren en veroordeeld mens, verlost heeft;
die mij gekocht en gewonnen heeft van alle zonden, van de dood, en van de macht van de duivel,
niet met goud of zilver, maar met Zijn heilig, kostbaar bloed en met Zijn onschuldig lijden en sterven;
opdat ik Zijn eigen zou zijn, en in Zijn rijk onder Hem zou leven, in rechtvaardigheid, onschuld en zaligheid,
zoals Hij uit de dood is opgestaan, leeft en regeert in eeuwigheid.
Dit is zeker waar.

Het Derde Artikel

Van de heiliging

Ik geloof in de Heilige Geest,
één heilige, algemene, christelijke Kerk,
de gemeenschap der heiligen,
vergeving der zonden,
wederopstanding des vleses,
en het eeuwige leven. Amen.

Wat betekent dit?
Ik geloof dat ik uit eigen verstand of kracht niet in Jezus Christus, mijn Heere, kan geloven, noch tot Hem komen;
maar de Heilige Geest heeft mij door het Evangelie geroepen, met Zijn gaven verlicht, in het ware geloof geheiligd en behouden;
zoals Hij de gehele christelijke Kerk op aarde roept, vergadert, verlicht, heiligt en in Jezus Christus bewaart in het ware geloof.
In deze christelijke Kerk vergeeft Hij mij en alle gelovigen dagelijks alle zonden rijkelijk,
en op de laatste dag zal Hij mij en alle doden opwekken en mij, met alle gelovigen in Christus, het eeuwige leven geven.
Dit is zeker waar.

Zoals het hoofd van het huis zijn huisgenoten eenvoudig moet leren.

Inleiding

Onze Vader, die in de hemelen zijt.

Wat betekent dit?
God nodigt ons hierdoor vriendelijk uit, dat wij geloven dat Hij onze ware Vader is en wij Zijn ware kinderen zijn,
opdat wij met volle vrijmoedigheid en vertrouwen tot Hem mogen bidden, zoals geliefde kinderen tot hun geliefde vader bidden.

De Eerste Bedeling

Uw Naam worde geheiligd.

Wat betekent dit?
Gods Naam is wel heilig op zichzelf, maar wij bidden in dit gebed dat hij ook bij ons heilig zij.

Hoe geschiedt dat?
Wanneer het Woord van God zuiver en recht geleerd wordt,
en wij ook heilig naar dat Woord leven.
Help ons daartoe, lieve Vader in de hemel!
Maar wie anders leert en leeft dan Gods Woord leert, die ontheiligt Gods Naam onder ons;
behoed ons daarvoor, hemelse Vader!

De Tweede Bedeling

Uw Koninkrijk kome.

Wat betekent dit?
Gods Koninkrijk komt ook zonder ons gebed van zelf,
maar wij bidden in dit gebed dat het ook tot ons kome.

Hoe geschiedt dat?
Wanneer de hemelse Vader ons Zijn Heilige Geest geeft,
zodat wij door Zijn genade in Zijn Woord geloven en godzalig leven, hier tijdelijk en daar eeuwig.

De Derde Bedeling

Uw wil geschiede, gelijk in de hemel alzo ook op aarde.

Wat betekent dit?
Gods goede en genadige wil geschiedt wel zonder ons gebed,
maar wij bidden in dit gebed dat zij ook bij ons geschiede.

Hoe geschiedt dat?
Wanneer God alle boze raad en wil van de duivel, de wereld en ons eigen vlees breekt en verijdelt,
die ons de Naam van God niet willen laten heiligen noch Zijn Koninkrijk tot ons laten komen;
en wanneer Hij ons versterkt en standvastig houdt in Zijn Woord en geloof tot aan ons einde.
Dat is Zijn goede en genadige wil.

De Vierde Bedeling

Geef ons heden ons dagelijks brood.

Wat betekent dit?
God geeft ook zonder ons gebed dagelijks brood aan alle mensen, ook aan de bozen;
maar wij bidden in dit gebed dat Hij ons doet beseffen en met dankbaarheid ontvangen ons dagelijks brood.

Wat betekent dan “dagelijks brood”?
Alles wat tot het onderhoud en de nood van dit leven behoort,
zoals spijs en drank, kleding, schoeisel, huis en hof, akker en vee, geld en goed,
een vrome echtgenoot, vrome kinderen, vrome dienstknechten, vrome en getrouwe overheden,
een goed bestuur, goed weer, vrede, gezondheid, tucht, eer, goede vrienden, trouwe buren en dergelijke.

De Vijfde Bedeling

En vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren.

Wat betekent dit?
Wij bidden in dit gebed dat de Vader in de hemel ons onze zonden niet wil aanzien,
noch om die willen verwerpen,
want wij dat niet waardig zijn wat wij bidden,
noch dat wij het verdiend hebben,
maar dat Hij het ons alles uit genade wil geven;
want wij doen dagelijks veel zonden en verdienen niets dan straf.
Zo zullen ook wij van harte allen vergeven en goeddoen aan wie tegen ons gezondigd hebben.

De Zesde Bedeling

En leid ons niet in verzoeking.

Wat betekent dit?
God verzoekt wel niemand;
maar wij bidden in dit gebed dat God ons wil behoeden en bewaren,
opdat de duivel, de wereld en ons vlees ons niet bedriegen, verleiden tot ongeloof, wanhoop, of andere zware schande en ondeugd;
en dat, hoewel zij ons wel aanvallen, wij eindelijk mogen overwinnen en de overwinning behouden.

De Zevende Bedeling

Maar verlos ons van het kwade.

Wat betekent dit?
Wij bidden in dit gebed, dat de Vader in de hemel ons van allerlei kwaad aan lichaam en ziel, goed en eer wil verlossen;
en ten laatste, wanneer ons uur komt, ons een zalig einde geven
en ons genadig uit dit jammerdal nemen tot Zich in de hemel.

Slot

Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid in eeuwigheid. Amen.

Wat betekent dit?
Dat ik zeker moet zijn dat zulke gebeden Gode welgevallig zijn en door Hem verhoord worden,
want Hij Zelf heeft ons bevolen zo te bidden en beloofd ons te verhoren.
“Amen, amen” betekent:
Ja, ja, het zal zo zijn.

Zoals het hoofd van het huis zijn huisgenoten eenvoudig moet leren.

Eerste vraag: Wat is het Doopsel?

Het Doopsel is niet eenvoudig water,
maar het is het water dat met Gods bevel en Gods Woord verbonden is.

Welke is dan dat Woord van God?
Ons Heere Christus zegt in het laatste hoofdstuk van Mattheüs:
“Gaat dan heen, onderwijst al de volken,
en doopt hen in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest.”
(Mattheüs 28:19)

Tweede vraag: Wat geeft of baat het Doopsel?

Het werkt vergeving van de zonden, verlost van de dood en de duivel,
en geeft de eeuwige zaligheid aan allen die dit geloven,
zoals de woorden en beloften van God luiden.

Welke zijn zulke woorden en beloften van God?
Ons Heere Christus zegt in het laatste hoofdstuk van Markus:
“Wie gelooft en gedoopt is, zal zalig worden;
maar wie niet gelooft, zal verdoemd worden.”
(Markus 16:16)

Derde vraag: Hoe kan water zulke grote dingen doen?

Water doet het zeker niet,
maar het Woord van God, dat met en in het water is,
en het geloof dat dat Woord aan het water hecht.
Want zonder het Woord van God is het eenvoudig water en geen doopsel;
maar met het Woord van God is het een doopsel,
dat is: een genaderijk water des levens
en een bad van wedergeboorte in de Heilige Geest,
zoals de heilige Paulus zegt aan Titus in het derde hoofdstuk:

“Hij heeft ons zalig gemaakt, niet uit de werken der gerechtigheid die wij gedaan hadden,
maar naar Zijn barmhartigheid,
door het bad der wedergeboorte en vernieuwing van de Heilige Geest,
welke Hij rijkelijk over ons uitgestort heeft
door Jezus Christus, onze Zaligmaker;
opdat wij, gerechtvaardigd door Zijn genade, erfgenamen zouden worden van het eeuwige leven,
dat is gewis.”
(Titus 3:5–8)

Vierde vraag: Wat betekent dan dit waterdoopsel?

Het betekent dat de oude mens in ons door dagelijkse droefheid en berouw om de zonde
moet verdronken worden en sterven,
met al zijn zonden en boze lusten;
en dat dagelijks een nieuw mens moet tevoorschijn komen en opstaan,
die in gerechtigheid en reinheid voor God eeuwig leeft.

Waar staat dat geschreven?
De heilige Paulus zegt in Romeinen 6:

“Wij zijn dan met Hem begraven door de doop in de dood,
opdat, gelijk Christus uit de doden opgewekt is door de heerlijkheid des Vaders,
alzo ook wij in nieuwheid des levens zouden wandelen.”
(Romeinen 6:4)

Zoals het hoofd van het huis zijn huisgenoten eenvoudig moet leren.

Eerste vraag: Wat is het ambt van de sleutelen?

Het is de bijzondere kerkelijke macht,
die Christus aan Zijn gemeente op aarde gegeven heeft,
om de boetvaardige zondaars hun zonden te vergeven,
maar de onboetvaardigen (zolang zij zich niet bekeren) de zonden te behouden,
gelijk Hij Zelf zegt tot Zijn discipelen:

“Ontvangt de Heilige Geest.
Wie gij de zonden vergeeft, die zijn ze vergeven;
en wie gij ze houdt, die zijn ze gehouden.”
(Johannes 20:22–23)

Tweede vraag: Wat geloven wij volgens deze woorden?

Ik geloof dat wanneer de geroepen dienaar van Christus de boetvaardigen volgens Zijn bevel
de zonden vergeeft, het even zeker en vast is,
ook in de hemel, als of onze Heere Christus het Zelf deed.

Derde vraag: Wat is de biecht?

De biecht omvat twee delen:
Ten eerste, dat men zijn zonden belijdt;
ten tweede, dat men van de biechtvader vergeving ontvangt,
dat is, van God Zelf door de mond van de dienaar,
en daaraan in het geloof niet twijfelt,
maar vast gelooft dat de zonden zo vergeven zijn.

Welke zonden moet men belijden?

Voor God moet men zichzelf schuldig belijden aan alle zonden,
ook aan die wij niet kennen,
zoals wij dat doen in het “Onze Vader.”
Maar voor de biechtvader moeten wij slechts die zonden belijden
die wij weten en in ons hart voelen.

Welke zijn dat?

Beschouw uw levensstaat naar de Tien Geboden, of u daarin een vader of moeder,
zoon of dochter, heer, vrouw, dienstknecht, dienstmaagd bent.
Of u ongehoorzaam, ontrouw, lui geweest bent;
of u uw naaste verdriet hebt aangedaan door woorden of daden;
of u hem onrecht hebt aangedaan, verwaarloosd of benadeeld.

Kort voorbeeld hoe men voor de biechtvader belijden zal

Men kan aldus zeggen:
“Eerwaarde heer, ik bid u om mijn biecht te horen en mij in Gods naam te ontslaan.”

“Zeg maar voort.”

“Ik, arme zondaar, belijd mij voor God schuldig aan allerlei zonden.
Inzonderheid belijd ik voor u dat ik (bijv.) een knecht geweest ben,
maar mijn heer niet trouw gediend heb;
ik heb hem tot schade en verdriet gestrekt,
ik heb onachtzaam geweest in mijn plicht, toornig en ongeduldig,
en woorden van ongeduld gesproken, enz.
Daarvoor ben ik bedroefd en bid om genade.
Ik wil mij beteren.”

Toen kan de biechtvader zeggen:
“God zij u genadig en versterke uw geloof. Amen.”

Daarna:
“Gelooft gij ook dat mijn vergeving Gods vergeving is?”

Antwoord: “Ja, eerwaarde.”

Dan zegge hij:
“Zo geschiede u naar uw geloof.
En ik ontsla u van al uw zonden
in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest. Amen.
Ga heen in vrede.”

Een biechtvader moet zulke belijdenissen niet afdwingen van mensen,
die hun zonden niet willen belijden of er geen berouw over hebben;
want zulke mensen zijn niet boetvaardig en ontvangen geen vergeving.
Maar wie zijn zonden van harte belijdt en erbarmt om Gods genade,
die mag niet worden afgewezen;
integendeel, hem moet de vergeving worden toegesproken in de naam van Christus.

Zoals het hoofd van het huis zijn huisgenoten eenvoudig moet leren.

Eerste vraag: Wat is het Sacrament van het Altaar?

Het is het ware lichaam en bloed van onze Heere Jezus Christus,
onder het brood en de wijn,
door Christus Zelf ingesteld,
opdat wij christenen het zouden eten en drinken.

Waar staat dat geschreven?
De heilige evangelisten Mattheüs, Markus en Lukas,
en ook de heilige Paulus, schrijven aldus:

“Onze Heere Jezus Christus, in de nacht waarin Hij verraden werd,
nam het brood, dankte, brak het en gaf het aan Zijn discipelen, en zei:
Neemt, eet; dit is Mijn lichaam dat voor u gegeven wordt;
doet dat tot Mijn gedachtenis.

Evenzo nam Hij ook de drinkbeker na het avondmaal, dankte, en gaf hun die, en zei:
Drinkt allen daaruit; deze drinkbeker is het Nieuwe Testament in Mijn bloed,
dat voor u en voor velen vergoten wordt tot vergeving van de zonden;
doet dat, zo dikwijls als gij die drinkt, tot Mijn gedachtenis.”

(Mattheüs 26:26–28; Markus 14:22–24; Lukas 22:19–20; 1 Korinthiërs 11:23–25)

Tweede vraag: Wat baat dan zulk eten en drinken?

Dat blijkt duidelijk uit deze woorden:
“Voor u gegeven” en “voor u vergoten tot vergeving van de zonden.”
Namelijk, door deze woorden wordt ons in het sacrament vergeving van de zonden,
leven en zaligheid geschonken.
Want waar vergeving der zonden is, daar is ook leven en zaligheid.

Derde vraag: Hoe kan lichamelijk eten en drinken zulke grote dingen doen?

Eten en drinken doen het zeker niet,
maar de woorden die daar staan:
“Voor u gegeven” en “voor u vergoten tot vergeving van de zonden.”
Deze woorden zijn samen met het lichamelijke eten en drinken
het voornaamste in dit sacrament,
en wie deze woorden gelooft,
heeft wat zij zeggen en uitspreken: namelijk, vergeving van zonden.

Vierde vraag: Wie ontvangt dan dit sacrament waardig?

Vasten en lichamelijke voorbereiding is inderdaad een goede uiterlijke tucht;
maar waarlijk waardig en goed voorbereid is hij
die dat geloof heeft in deze woorden:
“Voor u gegeven” en “voor u vergoten tot vergeving van de zonden.”

Maar wie deze woorden niet gelooft of eraan twijfelt,
is onwaardig en onvoorbereid;
want de woorden “voor u” vereisen enkel gelovige harten.

Samenvatting:
Het Heilig Avondmaal is het waarachtige lichaam en bloed van Christus,
gegeven aan Zijn gelovigen om hen te versterken in het geloof,
hun zonden te vergeven,
en hen te verenigen met Christus en met elkaar in één gemeenschap,
totdat Hij komt in heerlijkheid.